“Het zwakt negatieve én positieve gevoelens af. Maar wil je dat wel?”: experts over nog weinig bekend effect van paracetamol
“Emotionele pijn en fysieke pijn werken ongeveer hetzelfde in je brein. Dus ook tegen emotionele pijn kan je een paracetamolletje nemen”, stelt neurobiologe Brankele Frank. Bij liefdesverdriet zou je de ‘scherpe randjes’ zo kunnen verzachten. Kan je de pijnstiller daar echt voor gebruiken? Of doe je dat beter niet? Neuroloog Jan Versijpt (UZ Brussel) licht toe: “Het is niet omdat paracetamol populair is, dat het een onschuldig medicijn is.”
Liefde is als een drug. Letterlijk, als je nagaat wat er in je brein gebeurt wanneer je vlinders voelt. “Als je verliefd bent, zien we dat niet in één hersenregio. Je ervaart een cocktail van allerlei neurotransmitters die verschillende hersencircuits doen oplichten”, vertelt neurobiologe Brankele Frank in de podcast ‘Let’s go mental’. “Het belangrijkste is het beloningscircuit. Het stofje dopamine komt bij je geliefde voortdurend vrij en dat gevoel van beloning wil je blijven opzoeken. Daarom zien we dat het brein bij een liefdesbreuk in dezelfde staat verkeert als het brein van iemand die van heroïne afkickt. Je neuronen blijven hongerig naar die dopamine.”
Hartzeer situeert zich ook in het brein. Een pijnstillertje dan maar?
Maar liefdesverdriet is nog complexer dan dat, zegt de neurobiologe. “Onder de scanner blijkt dat liefdesverdriet ook het deel van je brein treft dat fysieke pijn registreert. Dat komt omdat je pijnperceptie tweedelig is: je hebt de objectieve pijn die je sensoren registreren, maar ook de pijn die je subjectief ervaart in je brein. Dat schommelt bijvoorbeeld naargelang hoe moe je bent, hoe gestresseerd of hoe pessimistisch van aard. Het is die subjectieve pijnperceptie die aanwezig is bij diepe emotionele pijn zoals liefdesverdriet.”
“In een studie bleek dat mensen die paracetamol innamen, zich minder slecht voelden bij afwijzingen”
Daarom zou een paracetamolletje kunnen helpen bij heftige hartzeer, zegt Frank. “We weten nog niet precíés hoe paracetamol werkt, maar wetenschappers stellen wel drie effecten vast. De pil remt vooral de functie van het enzym cyclo-oxygenase af, dat voor de productie van ontstekingsstoffen zorgt en je pijndrempel verlaagt. Daarnaast simuleert het de effecten van lichaamseigen cannabinoïden, die je pijnperceptie afzwakken. En het prikkelt het systeem dat serotonine aanmaakt, de neurotransmitter die onder meer je stemming boost. Als je dat hoort, lijkt paracetamol het potentieel te hebben om emotionele pijn te verminderen.”
Meerdere wetenschappers dachten al hetzelfde, zegt Frank. “De Nederlandse klinisch psycholoog Freddy van der Veen stelde vast dat psychische en fysieke pijn ongeveer hetzelfde werken in je brein. In een daaropvolgende studie van hem bleek dat mensen die paracetamol innamen, zich minder slecht voelden bij afwijzingen. Ik denk dan: het is het proberen waard, op dagen dat die emotionele pijn echt heel erg is. Al hoop ik natuurlijk dat dit effect nog veel grondiger onderzocht zal worden, en zeg ik níét dat zo’n paracetamol als vervanging mag dienen voor het emotionele werk dat je moet verrichten bij hartzeer.”
Zwakt je perceptie van negatieve én positieve gevoelens af: “Wil je dat wel?”
Professor dr. Jan Versijpt, neuroloog aan het UZ Brussel, haalt nog een studie aan. Daarin kregen proefpersonen positieve en negatieve beelden te zien: wie paracetamol innam, ervaarde beide beelden als minder intens. “Je kan dus wellicht stellen dat paracetamol alles een beetje afbot. Dat het je perceptie afvlakt. Het gaat zelfs zo ver dat paracetamol je minder empathisch kan maken voor andermans gevoelens.”
Toch gelooft de prof niet dat paracetamol slikken bij heftig liefdesverdriet slim is. “Emotionele pijn is een veel breder en complexer verschijnsel in je brein dan fysieke pijn. En in de studies gaat het om gezonde mensen, in gecontroleerde omstandigheden en werkelijk minieme effecten. Paracetamol is nog nooit getest op personen die echt met een depressie of verdriet worstelen. Er is dus geen bewijs voor zo’n werking.”
Paracetamol vlakt bovendien je perceptie van negatieve én positieve gevoelens af: wíl je dat wel, vraagt Versijpt zich af. “Wil je wel dat je de schoonheid niet meer ziet in een opgaande zon als je heel diep zit?” De prof werpt op dat het net waardevol kan zijn om het natuurlijke rouwproces te doorlopen. “Paracetamol neemt heel misschien de scherpte eraf, maar wat als je die nodig hebt om vlot door de pijn heen te raken? We weten niet welk effect het heeft op je mentale gezondheid om delen van je rouwproces te ontlopen. Het is een gevaarlijke gok.”
Paracetamol is bovendien niet onschuldig
Even gevaarlijk is het om in zo’n tijd op een pijnstiller te leunen, zegt Versijpt. “Het is niet omdat paracetamol erg populair is, dat het een onschuldig medicijn is. Als je het meer inneemt dan de aanbevolen dosis, kan je leverschade veroorzaken of zelfs sterven bij een acute overdosis. Om dat dan aan te raden aan mensen die zich echt slecht voelen… Nee, als je echt nood hebt aan een medicijn, begin dan liever met de middelen waar wel bewijs voor bestaat.”
Brankele Frank treedt de prof daarin bij. Ze wil absoluut niet dat paracetamol bij een vers gebroken hart plots elke dag van de week op je menu staat. “Ik zou dit hoogstens als een noodoplossing zien. Stel dat je op een dag heel diep zit en je kan niet meer functioneren van de pijn, maar je hebt wel een sollicitatiegesprek. Dan één keertje een paracetamol proberen: waarom niet? Maar laat het echt geen gewoonte worden. Het gezondste blijft om door die gevoelens heen te gaan en daar géén medicijnen voor te gebruiken.”
Aldus de Vlaamse krant H L N b e
Wat helpt sowieso bij liefdesverdriet?
❤️ Praat erover met iemand die écht luistert.
📝 Schrijf je gevoelens op – verwerk ze in plaats van ze te onderdrukken.
🚶♀️ Beweeg – wandelen, sporten of zelfs ademhalingsoefeningen helpen je zenuwstelsel te kalmeren.
🆘 Geef het tijd – pijn verwerken is geen lineair proces.
Binnenkort ga ik in gesprek met Hester Schaart, de liefdesverdriet expert in NL!